دهقانی اَشکذری،  عباس (1 خرداد ۱۳۴۶-23 خرداد ۱۳۶۷)، جانشین دوم گردان فاطمببب‌الزهرا(س) تیپ مستقل پیادۀ ۱۸ الغدیر نیروی زمینی پاسداران انقلاب اسلامی.

عباس دهقانی اشکذری در محلۀ پشت‌باغ شهر اشکذر*، واقع در مرکز استان یزد، در خانواده‌ای متدین و مذهبی زاده شد. پدرش، اکبر، کشاورز و مادرش، بی‌بی‌سکینه دهقانی اشکذری، خانه‌دار بود. آن‌ها به‌جز او، یک پسر و دو دختر هم داشتند و به‌سبب عشق و ارادت فراوان به حضرت ابوالفضل عباس (ع)، وی را عباس نامیدند (ادارۀ ثبت‌احوال ... ؛ دهقانی اشکذری، کاظم).

عباس دورۀ ابتدایی را از ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۹ ش، در دبستان خانقاهی (شهید رجایی کنونی) گذراند و دورۀ راهنمایی را در مدرسۀ شهید باهنر آغاز کرد؛ اما به‌سبب مشکلات اقتصادی، تحصیلش را نیمه‌تمام گذاشت و برای کمک به تأمین مخارج زندگی، در نانوایی برادرش به کار مشغول شد (همو؛ ادارۀ آموزش‌و‌پرورش ... ).

عباس در دی ۱۳۶۲، به عضویت بسیج اشکذر درآمد و با گذراندن دورۀ آموزش عمومی نظامی در پادگان شهید بهشتی* (باغ‌ خان* سابق) در یزد، به خط پدافندی جزیرۀ مجنون جنوبی، در جبهۀ جنوب، فرستاده شد. در این مأموریت، او پیک گردان محمد رسول‌الله(ص)* (حضرت رسول(ص)) از تیپ مستقل پیادۀ ۱۸ الغدیر* بود؛ سپس، در خرداد ۱۳۶۳، به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یزد* درآمد و مسئولیت تبلیغات بسیج اشکذر را بر عهده گرفت و تا ۱۴ شهریور ۱۳۶۴، در این سمت خدمت کرد؛ پس‌ازآن، بار دیگر، به جبهه رفت و در مأموریتی هفت‌ماهه تا ۴ فروردین ۱۳۶۵، در خط پدافندی زید و شلمچه جانشین گردان محمد رسول‌الله(ص) شد. پس از پایان این مأموریت، به اشکذر بازگشت و فرماندهی آموزش نظامی بسیج اشکذر به وی واگذار شد (سپاه ... ، گواهی ... ، فرم ... ).

عباس در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۶۵، به جبهه بازگشت و تا ۲۲ خرداد، در خط پدافندی فکه با سمت جانشین یکی از گروهان‌های رزمی گردان محمد رسول‌الله(ص) تیپ ۱۸ الغدیر خدمت کرد. پس از پایان این مأموریت، به اشکذر بازگشت و از خرداد ۱۳۶۵ به مدت شش ماه، فرمانده آموزش بسیج آنجا بود؛ سپس، در اواخر آبان ۱۳۶۵، به جبهه بازگشت و نخست، در خط پدافندی شلمچه، معاونت یکی از گروهان‌های گردان محمد رسول‌الله(ص) تیپ ۱۸ الغدیر و سپس، فرماندهی گروهان فاطمببب‌الزهرا(س) این گردان را بر عهده گرفت و در دو مأموریت شرکت کرد که یکی از آن‌ها شرکت در عملیات بیت‌المقدس ۲ (25 دی ۱۳۶۶)، در جبهۀ شمالی، سلیمانیه ـ ماؤوت، به‌منظور تصرف ارتفاعات غربی شهر ماؤوت در شرق عراق بود که در این عملیات، براثر اصابت ترکش به دست چپش مجروح و در بیمارستان قائم مشهد بستری شد (همان). پس از بهبود نسبی به جبهه بازگشت و در عملیات بیت‌المقدس ۷ (22 خرداد ۱۳۶۷)، که در شلمچه، با هدف انهدام نیروهای دشمن در شلمچه اجرا شد، با سمت جانشین دوم گردان فاطمببب‌الزهرا(س) شرکت کرد که در جریان همین عملیات، براثر اصابت ترکش به شهادت رسید؛ اما پیکرش مفقود شد؛ تا اینکه در ۱۳۷۴ ش، در جریان تفحص، شناسایی، و در ۱۵ آبان همان ‌سال، پس از تشییع، در گلزار شهدای زادگاهش به خاک سپرده شد (همان، گواهی؛ کمالی اردکانی؛ فرهنگ‌دوست).

شهید دهقانی اشکذری را به مهربانی، خوش‌رویی و خوش‌اخلاقی وصف کرده‌اند. مقید‌بودن به حلال و حرام و رعایت بیت‌المال از ویژگی‌های بارزش بود. به اقامۀ نماز جماعت بسیار اهمیت می‌داد. خود را به خدمت به مردم نظام اسلامی ملزم می‌دانست و به بسیجی‌بودن خود افتخار می‌کرد (همو؛ دهقانی اشکذری، کاظم).

در قسمتی از وصیت‌نامۀ شهید آمده است: «بر خود وظیفه دانستم در این راه پر‌افتخار شرکت کنم و اگر هم که خدا خواست و شهادت نصیبم شد، امیدوارم که ناراحت نباشید که این فیض نصیب هرکس نخواهد شد و امیدوارم که خداوند متعال به تمام خانواده‌هایی که چنین فرزندانی فدای اسلام می‌کنند، بهشت عطا فرماید. از خواهرانم می‌خواهم در زندگی همچون حضرت زینب (س) پاک و باحجاب اسلامی و عفیف باشند» (بش).

به‌پاس نکوداشت شهید، پارکی در شهرک عمار و یاسر در اشکذر، به نام اوست (دهقانی اشکذری، حمیدرضا).

مآخذ:  ادارۀ آموزش‌وپرورش شهرستان اشکذر، گواهی‌نامۀ پایان تحصیلات دورۀ ابتدایی، سند مورخ خرداد ۱۳۶۰، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ ادارۀ ثبت‌احوال شهرستان اشکذر، شناسنامه، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ دهقانی اشکذری، حمیدرضا (برادرزادۀ شهید)، مصاحبه با مؤلف، ۱۹ خرداد ۱۳۹۹؛ دهقانی اشکذری، عباس، وصیت‌نامه، سند بی‌تا، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ دهقانی اشکذری، کاظم (برادر شهید)، مصاحبه با مؤلف، ۲۰ خرداد ۱۳۹۹؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان یزد، فرم تطبیق ایثارگران، سند بی‌تا، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ همان، گواهی اعزام نیروی انسانی، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ فرهنگ‌دوست، محمدمهدی (فرمانده وقت گردان محمد رسول‌الله(ص) تیپ مستقل پیادۀ ۱۸ الغدیر)، مصاحبه با مؤلف، ۱۶ خرداد ۱۳۹۹؛ کمالی اردکانی، جواد (مسئول وقت واحد اطلاعات‌وعملیات تیپ مستقل پیادۀ ۱۸ الغدیر)، مصاحبه با همو، ۱۷ خرداد ۱۳۹۹.

/حمیدرضا رنجبر جمال‌آبادی/